ใบหน้าใคร ? ในหน้าธนบัตร Australia Dollar
แม้ว่าสถานการณ์การแพร่ระบาด COVID-19 ขณะนี้ในบางประเทศมีท่าทีที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ แต่ในบางประเทศยังคงต้องเฝ้าระวังกันอยู่ เพื่อน ๆ อย่าลืมรักษาเนื้อ รักษาตัว Practice Social Distancing กันให้เป็นนิสัยด้วยล่ะ... หลบพักจากสถานการณ์ตึงเครียด มาเรียนรู้เรื่องราวรอบตัวกันบ้าง กับสิ่งที่จำเป็นและจับต้องกันอยู่ทุกวันนั่นก็คือ “เงิน” นั่นเอง เพื่อน ๆ เคยลองสังเกตดูมั้ยว่า บุคคลที่ปรากฏบนหน้าธนบัตรมูลค่าต่าง ๆ นี้ พวกเค้าคือใคร แต่ละท่านมีความสำคัญอย่างไรกับประเทศบ้าง วันนี้เราจะมาเล่าให้ฟังกัน ก่อนอื่นเรามาเริ่มต้นความเป็นมาของหน่วยเงิน Australia Dollar กันก่อน ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไรบ้าง ก่อนจะมาเป็นธนบัตรสีสันต่าง ๆ ในมือของเรา
อย่างที่เพื่อน ๆ พอทราบกันว่า ในอดีตประเทศออสเตรเลียนี้ ทางสหราชอาณาจักร (หรือประเทศอังกฤษ ที่เราเรียกกัน) ได้เข้ามาปกครอง และจัดการระบบต่าง ๆ ภายในประเทศ ทำให้ค่าเงินแรกที่ใช้จ่ายเริ่มต้นนั่นคือหน่วย Pound Sterling (£) หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า เงินปอนด์ จนกระทั่งวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 1966 เกิดการเปลี่ยนแปลงระบบเงินเป็นแบบ Dollar เป็นครั้งแรกอย่างเป็นทางการ มีจุดประสงค์เพื่อทำให้การคำนวณและการจับจ่ายใช้สอยนั้นง่ายยิ่งขึ้นนั่นเองในระบบ Decimal Currency
มูลค่าธนบัตรชุดแรก (ด้วยค่าเงินใหม่ของโลก) ออกแบบโดย Gordon Andrews ประกอบไปด้วยมูลค่า $1, $2 , $10 และ $20 เท่านั้นเอง ซึ่งธนบัตร $5 เกิดขึ้นอีกหนึ่งปีให้หลัง (1967) โดยแต่ละธนบัตรมีคำขึ้นต้นว่า "Commonwealth of Australia” ต่อมาด้วยสภาวะเงินเฟ้อที่เกิดขึ้น ทำให้เกิดการผลิตธนบัตรมูลค่า $50 และ $100 ขึ้นในปี 1973 และปี 1984 ตามลำดับ และทำให้ธนบัตร $1 และ $2 ที่มูลค่าน้อย ได้เปลี่ยนรูปแบบเป็นเหรียญแทน เพื่อการหยิบจ่ายได้ง่ายยิ่งขึ้น
การเปลี่ยนแปลงต่อมาของธนบัตร เกิดขึ้นเมื่อปี 1988 ที่ได้มีการผลิตธนบัตร $10 ใหม่ ด้วยวัสดุที่เป็น Polypropylene Polymer และเปลี่ยนลวดลายใหม่บนหน้าธนบัตร ที่บอกเล่าถึงการเข้ามาของกัปตัน James Cook และชาวยุโรปกลุ่มแรกบนบนผืนแผ่นดินออสเตรเลีย ซึ่งเป็นธนบัตรชุดแรกของโลกในยุคนั้น ที่ใช้เทคโนโลยีการผลิตลายน้ำบนพลาสติก ด้วยเทคนิค Diffractive Optically Variable Device (DOVD) เมื่อส่องสะท้อนกับแสง จะเป็นรูปใบหน้าของ กัปตัน James Cook ออกแบบเพื่อการตรวจสอบธนบัตรนั่นเอง
จากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นบนธนบัตร $10 ทำให้เกิดปัญหาในเรื่องของการตรวจสอบด้วยเทคนิค Holographic ทางธนาคารกลางของประเทศก็ไม่นิ่งนอนใจ ทำให้ในปี 1922 เกิดการปรับปรุงครั้งใหม่อีกครั้ง คือการผลิตธนบัตรด้วยวัสดุ Polymer ทุกค่าเงิน ซึ่งธนบัตรที่ออกแบบในชุดปี 1992 นั้น ถูกใช้งานจนถึงปัจจุบันนี่เอง
จนเมื่อ 2015 ไม่กี่ปีที่ผ่านมา ได้มีการเปลี่ยนแปลงครั้งล่าสุดของการออกแบบธนบัตรอีกครั้ง ทางธนาคารกลางฯ ได้เพิ่มเทคนิค Tactile หรือการออกแบบพื้นผิวสัมผัสบนธนบัตร เพื่อให้ยากต่อการปลอมแปลง อีกทั้งยังช่วยให้บุคคลที่มีความบกพร่องด้านสายตา ได้รับรู้ความแตกต่างของธนบัตรได้ดียิ่งขึ้น และยิ่งกว่าล่าสุด คือในปีนี้ 2020 จะมีการเปิดตัวธนบัตร $100 ชุดใหม่อีกด้วยนะ
อีกเรื่องที่เป็นกระแสย่อม ๆ ในช่วงปีก่อนหน้า กับธนบัตร $50 ที่ทางธนาคารกลางประเทศออกมายืนยันแล้วว่า มีการสะกดคำว่า “responsibility” ผิดพลาดจริง! ซึ่งจะมีการแก้ไขในอนาคต เพื่อน ๆ อ่านแล้วหยิบธนบัตร $50 (ชุดล่าสุด) มาส่องดูเลย
เล่าประวัติมาอย่างยาวเฟื้อย มาดูบุคคลที่อยู่บนหน้าธนบัตรเวอร์ชั่นล่าสุด (2015) กันบ้าง มารู้กันว่าพวกเค้าเหล่านั้นมีความสำคัญอย่างไรกับประเทศออสเตรเลียบ้าง
มาเริ่มที่ธนบัตรมูลค่าเริ่มต้น $5 ลักษณะสีชมพูม่วงและลายนูนรูปดาว Federation Star 6 แฉก (ดาวที่ปรากฏบนธงชาติออสเตรเลีย) บุคคลบนธนบัตรที่ทุกคนรู้จักกันอย่างกว้างขวาง นั่นคือ Queen Elizabeth ที่ 2 อย่างที่ทราบกันดีว่าพระองค์และราชวงศ์อังกฤษมีส่วนสำคัญ กับประวัติศาสตร์ออสเตรเลียอย่างมาก ชาวอังกฤษคือกลุ่มชาวยุโรปส่วนใหญ่ที่เข้ามาปกครองและอาศัยบนผืนเกาะอันกว้างใหญ่นี้อย่างยาวนาน จึงทำให้ชาวออสเตรเลียต่างให้ความสำคัญในฐานะผู้บุกเบิก และประเทศออสเตรเลียก็เป็นส่วนหนึ่งของเครือจักรภพ (Commonwealth) จนถึงทุกวันนี้นั่นเอง
ส่วนด้านหลังของธนบัตร $5 กลับไม่ใช่รูปบุคคล แต่เป็น Parliament House หรือ อาคารรัฐสภาที่ตั้งอยู่เมืองหลวง Canberra เปิดใช้งานเมื่อปี 1988 โดยบุคคลที่มาเปิดงานไม่ใช่ใครที่ไหน ก็คือพระองค์ Queen Elizabeth ที่ 2 นั่นเอง
มาต่อกันที่ ธนบัตรสีฟ้าสดใสมูลค่า $10 พร้อมลายนูนรูปหัวปากกาหมึกซึม บุคคลเพศชายด้านหน้าก็คือ Banjo Paterson (17 ก.พ. 1864 – 5 ก.พ. 1941) ท่านคือนักประพันธ์และนักแต่งเพลง หรือศัพท์ออสซี่จะเรียกว่า “Bush Poet” ผู้สร้างสรรค์บทเพลงและบทกลอน ที่พูดถึงวิถีชีวิตชาวออสเตรเลีย โดยเฉพาะบริเวณชนบท (Outback Areas) ผลงานที่มีชื่อเสียง ได้แก่ "Clancy of the Overflow" (1889), "The Man from Snowy River" (1890) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "Waltzing Matilda" (1895) คือผลงานที่ถูกจารึกเสมือนเพลงชาติออสเตรเลียแบบไม่เป็นทางการ (Unofficial National Anthem) เลยทีเดียว
ส่วนด้านหลังของธนบัตรมูลค่า $10 คือ Mary Gilmore (16 ส.ค. 1865 – 3 ธ.ค. 1962) สตรีผู้เป็นนักเขียนชาวออสเตรเลีย ที่สร้างผลงานไว้อย่างมากมายในแวดวงวรรณกรรม ผลงานที่โด่งดังนั่นคือ “No Foe Shall Gather Our Harvest” บทความที่มอบขวัญและให้กำลังใจเหล่าทหารผู้ที่ต้องออกไปสู้รบในสงครามโลกครั้งที่สอง ถูกตีพิมพ์เมื่อปี 1940
ต่อมากับธนบัตรสีแดงสดใสมูลค่า $20 กับมีลายนูนรูปเข็มทิศ สตรีผู้อยู่ด้านหน้าของธนบัตรคือ Mary Reibey (12 พ.ค. 1777 – 30 พ.ค. 1855) นักค้าวานิชในยุคที่การค้าทางทะเลเฟื่องฟู แท้จริงแล้วท่านเกิดและเติบโตในประเทศอังกฤษ แต่ได้กระทำความผิดในประเทศ จึงถูกเนรเทศมาบนเกาะแห่งนี้ และด้วยความสามารถด้านการค้าขาย ทำให้ท่านได้ถูกยกย่องให้เป็นบุคคลตัวอย่างของสตรีผู้มั่งคั่งและประสบความสำเร็จแห่งยุค จนเมื่อปี 1817 ธนาคารแห่งแรกของประเทศ นั่นคือ Bank of New South Wales (BNSW) ได้เช่าพื้นที่ของเธอในการก่อตั้งธนาคารที่แรกอีกต่างหาก
ส่วนบุคคลด้านหลังของธนบัตรมูลค่า $20 ท่านคือ John Flynn (25 พ.ย. 1880 – 5 พ.ค. 1951) นักสอนศาสนานิกายโปรเตสแตนต์ชาวออสเตรเลีย ที่มีบทบาทสำคัญในด้านการแพทย์และสาธารณสุขของประเทศ ท่านเป็นบุคคลก่อตั้งมูลนิธิ Royal Flying Doctor Service ซึ่งเป็นหน่วยแพทย์ฉุกเฉินเคลื่อนที่ทางเฮลิคอปเตอร์ (Air Ambulance) เกิดขึ้นกลุ่มแรกของโลก!
ลำดับต่อมาที่ธนบัตรสีเหลืองโดดเด่นมูลค่า $50 ที่มีรูปหนังสือเป็นรอยนูน ซึ่งเดาได้ว่าบุคคลบนหน้าธนบัตรนั้นมีบทบาทในเรื่องการสอน กับ David Unaipon (28 ก.ย. 1872 – 7 ก.พ. 1967) บุคคลผู้เป็นนักเทศน์, นักประพันธ์ และนักประดิษฐ์ ผู้สร้างภาพลักษณ์ใหม่ให้กับชาว Aboriginal กับผลงานประดิษฐ์ของท่านที่ขึ้นชื่อ คือ Perpetual Motion Machine หรือการสร้างกลไกที่สามารถทำงานได้ตลอดไปโดยไม่ต้องเพิ่มแรง ซึ่งแนวคิดนี้ ก่อเกิดเป็นการพัฒนาในแวดวงฟิสิกส์ในวงกว้าง และในแวดวงงานเขียนเอง Unaipon คือนักประพันธ์ชาว Aboriginal ที่ตีพิมพ์ผลงานเป็นจำนวนมาก ทั้งใน Sydney Daily Telegraph หรือจะเป็นหนังสือที่บอกเล่าถึงวิถีชีวิตชาว Aboriginal ให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น
ด้านหลังของธนบัตร $50 คือ Edith Cowan (2 ส.ค. 1861 – 9 มิ.ย. 1932) สตรีผู้ปฏิรูปสังคม นักต่อสู้สิทธิเพื่อความเท่าเทียมกันของสตรีและเด็ก ท่านเป็นสตรีคนแรกของประเทศที่ ได้รับตำแหน่งเข้าทำงานในรัฐสภาของออสเตรเลีย หนึ่งผลงานการเคลื่อนไหวทางการเมืองของเธอ คือเรียกร้องการเปิดโอกาสให้ผู้หญิงในประเทศมีสิทธิที่จะเลือกตั้งอย่างถูกต้อง ซึ่งทำให้ในปี 1899 ได้อนุมัติให้ประชากรหญิงในพื้นที่ Western Australia สามารถออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งครั้งแรกในประเทศ ในด้านของการศึกษา Cowan ได้ผลักนำให้เกิดโรงเรียนสำหรับเด็ก โดยเฉพาะเด็กที่เกิดในครอบครัวที่เลี้ยงดูแบบ Single Mom
มาที่ธนบัตรลำดับสุดท้าย ที่กำลังจะเปิดตัวรูปแบบใหม่ในปี 2020 นี้ นั่นคือธนบัตรมูลค่า $100 มูลค่าที่สูงสุด สีเขียวอ่อน พร้อมรูปพัดคลี่เป็นลายนูน บุคคลด้านหน้านั่นคือ Nellie Melba (19 พ.ค. 1861 – 23 ก.พ. 1931) นักร้องโอเปร่าที่มีชื่อเสียงในยุค Victoria ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ท่านศิลปินชาวออสเตรเลียคนแรก ที่ถูกบันทึกให้เป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญของวงการดนตรีคลาสสิกโลก พร้อมผลงานอันโด่งดังทั้งในฝั่งยุโรปและสหรัฐอเมริกา ไม่เพียงแต่งานเพลงเท่านั้น แต่ท่านยังเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิต่าง ๆ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 และยังเปิดโรงเรียนสอนร้องเพลงที่ Melbourne Conservatorium ด้วยคุณูปการอันมากมายที่ท่านสร้างขึ้น ท่านจึงเป็นผู้หญิงคนแรกที่ได้ขึ้นปกนิตยสารระดับโลกอย่าง Times ในเดือนเมษายน 1927 และที่เมือง Melbourne บ้านเกิดของ Melba ก็มีรูปปั้นของบริเวณ Waterfront City, Melbourne Docklands เพื่อบันทึกไว้ให้กับคนรุ่นหลังได้ระลึกถึง
และด้านหลังของธนบัตร $100 แบบใหม่นี้ ก็คือท่าน Sir John Monash (27 มิ.ย. 1865 – 8 ต.ค. 1931) ท่านคืออดีตทหารผู้บังคับบัญชาในสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่ได้วางกลยุทธ์กองทัพออสเตรเลีย จนกลายเป็นผู้ชนะในสงครามในปี 1918 ไม่เพียงแต่ในแวดวงทหารเท่านั้น แต่ท่านได้จัดตั้ง AIF Education Scheme ขึ้น เป็นรายการที่ช่วยเหลือเยียวยาจิตใจทหารที่กลับมาจากสงครามที่ต้องเผชิญกับความหวาดกลัวหลังสงคราม ได้กลับเข้ามาอยู่ในสังคมปัจจุบันได้อย่างปกติสุข ด้วยเกียรติคุณที่ทำให้ประเทศเหล่านี้ ท่านจึงถูกยกย่องให้เป็นบุคคลที่มีความสำคัญบนประวัติศาสตร์ประเทศ นามสกุลของท่านถูกนำไปใช้ เพื่อเป็นการจารึกไว้กับคนรุ่นต่อไปได้ทราบ อย่างเช่น มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงและเก่าแก่ Monash University ที่เมือง Melborne นั่นเอง
จบกันไปแล้วสำหรับสาระดี ๆ ที่เชื่อว่าอ่านจบแล้ว เพื่อน ๆ จะได้คุ้นเคยกับชื่อบุคคลสำคัญชาวออสเตรเลียกันมากขึ้น ที่แต่ละท่านต่างมีบทบาททั้งบนหน้าประวัติศาสตร์ประเทศและประวัติศาสตร์โลกอีกด้วย
ตอนต่อไปจะมีเนื้อหาสาระอะไร ที่น่าสนใจช่วนอ่านกัน ติดตามกันด้วยนะ
