เค้าว่าเข้าเมืองตาหลิ่วต้องหลิ่วตาตาม ในบทความนี้เราได้รวบรวม วัฒนธรรมของชาวออสซี่ ที่น่าสนใจมาให้เพื่อน ๆ ได้อ่านกัน จะได้พอเป็นไอเดียสำหรับคนที่วางแผนจะเดินทางมา ว่าต้องเจอกับอะไรบ้าง ไม่เกิดอาการ culture shock และอาจจะทำให้เราสามารถปรับตัวได้เพื่อนใหม่อย่างรวดเร็ว โดยผู้เขียนขอแบ่งออกเป็น 2 ตอน มาดูกันว่าในตอนแรกมีอะไรบ้าง?
สบาย ๆ สไตล์ออสซี่
คนออสซี่ (Aussie = Australian คนออสเตรเลีย) โดยทั่วไปแล้วติดดิน ง่าย ๆ สบาย ๆ ดูตัวอย่างได้จากพี่ Chris Hemsworth หรือ Hugh Jackman เปิดเผยและพูดตรง ๆ ไม่อ้อมค้อม กล้าที่จะพูด ออกความเห็นในสิ่งที่ตนเองเชื่อหรือคิดอย่างชัดเจน มีความเป็นตัวของตัวเองสูง
Heyyy... Danny! (การตั้งชื่อเล่น)
เราอาจจะเคยถูกสอนมาว่า ฝรั่งจะเรียกนามสกุลแทนชื่อ แต่ในออสเตรเลียส่วนใหญ่จะเรียกชื่อ(first name) และไม่ต้องแปลกใจ หากชื่อเราเรียกยาก เพื่อนจะตั้งชื่อเล่น(nickname) ให้เราเอง เช่น “สุกัญญา” อาจจะได้ชื่อเล่นว่า “Sue” (สั้น ๆ จาก “Sukanya”) หรือ “ดนัย” กลายเป็น “Danny” เป็นต้น
การตั้งชื่อภาษาอังกฤษ หรือชื่อเล่นที่เรียกง่าย ๆ สำหรับตัวเอง เป็นสิ่งที่แนะนำให้ทุกคนควรทำเมื่อได้มาอยู่ที่ออสเตรเลีย ใครชอบดาราคนไหนจะตั้งตามคนนั้น ก็ไม่มีใครว่าอะไรเราหรอก :D
แฟชั่นในแบบออสซี่
ด้วยอากาศที่ค่อนข้างจะร้อน และเมืองใหญ่ ๆ จะอยู่ใกล้ทะเล จึงไม่แปลกที่แฟชั่นการแต่งกายเกือบตลอดทั้งปีของพี่ออสซี่จะสบายมาก ๆ แบบเสื้อยืดแขนสั้น เสื้อกล้าม กางเกงขาสั้น และแตะหนีบ (thongs/ flip-flops หลายคนอาจจะเคยเข้าใจผิดคิดว่าพูดถึง thongs ชุดชั้นในแบบเซ็กซี่) คืออารมณ์ประมาณพร้อมกระโจนลงทะเลตลอดเวลา เครื่องประดับประจำกายที่เห็นได้บ่อยชัดคือแว่นกันแดด(sunnies = sunglasses) และหมวก เครื่องแบบบางแห่งยังเป็นเชิ้ตแขนสั้นและขาสั้นอีกด้วย การเข้าห้องเรียน ไปมหาลัยแบบแต่งตัวสบาย ๆ คีบแตะจึงเป็นเรื่องธรรมดา อย่างไรก็ตาม สถานที่บางแห่งจะมี dress code เช่น ร้านอาหาร หรือสถานบันเทิง ซึ่งส่วนใหญ่แล้วถ้าแต่งเป็น smart casual ก็น่าจะผ่านได้เกือบทุกที่
การทักทาย
การทักทายเมื่อพบกันครั้งแรกจะใช้การจับมือขวา(shake hand) หากสนิทสนมกันมากขึ้นจะจุ๊บแก้มกัน(cheek kissing) และหากเป็นเคนสนิทที่รู้จักกันมานาน เพื่อนรัก คนในครอบครัว หรือคนที่เราชื่นชมปลื้มมาก จะกอด
G'Day หรือ G'Day Mate เป็นคำทักทายในแบบชาวออสซี่ ย่อมาจาก Good day mate แต่หากเราไม่คุ้นก็ทักทายแบบปกติได้เลย ไม่ว่าจะเป็น Hello, How are you?, How are you doing? เป็นต้น
การทักทายคนแปลกหน้าเป็นเรื่องปกติ บางทีเวลาเดินสวนกันในละแวกที่เราอยู่อาศัย หรือออกไปวิ่งตอนเช้า ๆ แม้แต่เข้าออกลิฟต์ จะมีการทักทาย say “Hi’ ถามสารทุกข์สุขดิบ บางครั้งก็มีการคอมเม้นท์หรือสร้างบทสนทนา เช่น เราซื้อขนมเยอะแยะเครื่องดื่มมากมายเดินเข้าลิฟต์ อาจมีการทักแบบ “Having a big party tonight?” หรือ “That’s a lot of shopping” เป็นต้น ข้อควรระวังคือต้องแยกให้ออกระหว่าง คนที่มีอัธยาศัยดีกับคนเมา ซึ่งสังเกตได้ไม่ยากจากกลิ่นเหล้า :D
การขอบคุณ Thanks, Thank you และ การขอโทษ Excuse me, I'm sorry เป็นสิ่งหนึ่งที่คนไทยอาจจะไม่คุ้นชิน โดยเฉพาะเมื่อได้รับการบริการจากพนักงาน คำเหล่านี้ควรพูดให้ติดปากเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม เป็นเหมือนการให้เกียรติซึ่งกันและกัน ..และมีอีกคำที่ไม่ควรลืมคือ Please หรือ Yes Please เมื่อร้องขอให้คนทำอะไรบางอย่างให้
ออสซี่..เครซี่สปอร์ต
ออสเตรเลียเป็นชาติที่ให้ความสนใจกีฬาอย่างมาก หลากหลายประเภท กีฬาที่ได้รับความสนใจมากลำดับต้น ๆ ได้แก่ AFL(Australian Rules Football), คริกเก็ต, รักบี้, การแข่งม้า, เทนนิส, การแข่งยานยนต์
ส่วนการออกกำลังกายในชีวิตประจำวันของคนออสซี่ก็น่าจะคล้ายที่อื่น ๆ ก็คือ วิ่งจ๊อกกิ้ง, ปั่นจักรยาน, เข้ายิม, ชกมวย เป็นต้น
การใช้ชีวิต
มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ผสมผสานกันหลายเชื้อชาติ ออสเตรเลียเป็นประเทศเกิดใหม่ ผู้อยู่อาศัยส่วนใหญ่ล้วนอพยพย้ายถิ่นฐานมาจากหลากประเทศ การให้ความเคารพทางเชื้อชาติ ศาสนา และ วัฒนธรรม เป็นสิ่งสำคัญเป็นอย่างมากในการอาศัยอยู่ร่วมกันในประเทศออสเตรเลีย
คู่รักนิยมอาศัยอยู่ด้วยกันก่อนแต่งงาน ชายหญิงอาศัยอยู่ในบ้านเดียวกันแบบ share-house/share mate เป็นเรื่องปกติ
โดยส่วนใหญ่จะไม่มีคนรับใช้(servant) หรือคนดูแลบ้าน(maid) ทั้งชายและหญิงมีหน้าที่ทำกับข้าว ทำความสะอาดบ้าน รับผิดชอบเรื่องในบ้านเท่าเทียมกัน
คนออสซี่ไม่ถอดรองเท้าเวลาเข้าห้องหรือบ้าน หากอยากให้คนที่มาบ้านเราถอดรองเท้าต้องบอกหรือติดป้ายว่ากรุณาถอดรองเท้า อาจจะต้องมีรองเท้าใส่อยู่บ้าน(slippers) เตรียมไว้ให้แขกด้วย
การทานอาหาร
ส่วนใหญ่จะจานใครจานมัน นอกจากจะเป็นอาหารประเภทที่แชร์ได้ อย่างกับแกล้ม ซึ่งเวลาไปทานในร้านจะเป็นเมนูหัวข้อ “To Share” หรือถ้าไปทานอาหารต่างชาติที่มีวัฒนธรรมการแชร์อาหารอย่าง ไทย หรือจีน ก็อาจจะแชร์ได้ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าตอนไหนถึงจะแชร์อาหารตอนไหนถึงจะไม่แชร์ ง่าย ๆ เลย คือ ถ้าคนที่ไปด้วยเค้าไม่ถามว่าเราจะแชร์กันมั้ยหรือทานใครทานมัน ก็ให้เราตัดสินไปก่อนเลยว่า ทานใครทานมัน
ส่วนใหญ่ทุกคนจะรอให้อาหารมาพร้อมทุกจานสำหรับทุกคนแล้วถึงทาน แต่ในบางกรณีที่ไม่ formal มาก อาจเริ่มทานก่อนได้หากมีคนเชิญให้ทานก่อน
BYO.. Bring Your Own วัฒนธรรมการดื่มอย่างหนึ่งของคนออสซี่ คือหากมีการชักชวนไปร่วมปาร์ตี้ แล้วมีคำนี้โผล่ขึ้นมา BYO นั่นหมายความว่าหากใครจะดื่มอะไร ไม่ว่าจะเป็น เบียร์ หรือ ไวน์ เราต้องหยิบติดมือไปตอนร่วมปาร์ตี้เอง และเพื่อเป็นการให้เกียรติเจ้าของงานก็ควรมีถามนิดหน่อยว่า อยากให้เราอะไรไปเพิ่มมั้ย
เครื่องดื่มในโอกาสสังสรรค์ เช่น แชมเปญ หรือไวน์ ที่มีคนเทเสิร์ฟให้เรา ให้รอทุกคนได้เครื่องดื่มครบ เจ้าภาพของงานกล่าว(toast) จบ ถึงจะยกแก้ว ชนให้ครบ(หรือแค่ชูแก้ว) และดื่ม
ร้านอาหารส่วนใหญ่จะมีป้าย “Please wait to be seated” ตรงทางเข้าร้าน คือให้เรารอพนักงานมาพาเราไปที่โต๊ะ แต่ถึงไม่มีป้ายก็ตาม เป็นมารยาทที่ดีที่ควรรอให้พนักงานเข้ามาต้อนรับก่อน แต่หากสังเกตเห็นคนอื่นเดินเข้าร้านตามสะดวกก็ตามเค้าเลย
คนส่วนใหญ่นิยมสั่งของทานเล่น entrée/ starter มาทานก่อนอาหารจานหลัก main
การเข้าแถวต่อคิวเป็นมารยาทที่ควรทำ การแซงคิวถือว่าเสียมารยาทและหยาบคายมาก เคยโดนแซงคิวมาแล้ว เราไม่ว่าอะไรแต่ฝรั่งคนที่ต่อเราอยู่ด่าคนแซงยับเลย
เวลาทานอาหารในร้านแบบบริการตัวเอง เช่น ร้านฟาสต์ฟู๊ดอย่าง McDonald เราต้องเก็บขยะ ถาดอาหารไปไว้ในที่ทิ้งหรือที่วางด้วย หรือแม้แต่การนั่งทานอาหารใน food court เมื่อลุกจากโต๊ะ โต๊ะควรจะสะอาดปราศจากเศษขยะและคราบอาหาร
การทานอาหารเหลือแล้วห่อกลับบ้านเป็นเรื่องปกติ สามารถเรียกพนักงานขอใส่กล่องกลับบ้านได้ โดยส่วนใหญ่จะคิดเงินค่ากล่อง แต่บางร้านก็อาจจะไม่คิดเงิน
การจ่ายเงินที่ร้านอาหาร ส่วนน้อยจะมาเก็บที่โต๊ะ ส่วนมากคือเราจะต้องขอบิล แล้วนำบิลหรือจำเลขโต๊ะเดินไปจ่ายเงินที่เคาน์เตอร์ใกล้ทางออก พนักงานมักถามว่า อาหารหรือการบริการเป็นอย่างไรบ้าง การจ่ายเงินบางร้านเราสามารถขอ split bills (จ่ายส่วนของใครของมัน) ได้ แต่บางร้านจะให้จ่ายแค่โต๊ะละบิลเท่านั้น ในกรณีนี้ เราสามารถจ่ายเงินสดให้เพื่อนเรา โอนเงินให้ผ่านแอพธนาคารบนมือถือโดยใช้เบอร์โทรศัพท์เป็นการยืนยันตัวตน หรือครั้งนี้เขาจ่ายครั้งหน้าเราจ่าย (สลับกัน)
บางร้านเราต้องสั่งและจ่ายเงินก่อนถึงจะมานั่งที่โต๊ะได้
ไม่ต้องให้ทิป(tips)แก่พนักงาน แต่บางร้านก็จะมีขวดโหลสำหรับให้เงินทิปอยู่ตรงเคาน์เตอร์จ่ายเงิน หากเราต้องการตอบแทนการบริการของพนักงาน
การดื่มแอลกอฮอล์ช่วงกลางวันเป็นเรื่องปกติ การดื่มแอลกอฮอล์เวลานัดคุยงานส่วนตัว หรือที่ร้านอาหารเป็นเรื่องปกติ เหมือนเป็นการดื่มเพื่อรีแลกซ์ เพื่อเข้าสังคม ปกติจะไม่เกิน 1 เสิร์ฟมาตรฐาน
..เป็นอย่างไรกันบ้าง พอเข้าใจความน่ารัก ๆ ของวัฒนธรรมในแบบออสซี่กันบ้างมั้ย :) แล้วพบกันใหม่ในตอนที่ 2
